Tıbbi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları

Hekimler ile birlikte hemşireler ve ebeler sağlık hizmetlerinin temel taşlarıdır. Hastaların sağlık sorunlarının yanı sıra psikososyal sıkıntıları ile de birebir ilgilenen hemşireler, sağlık uygulamaları sırasında insan sağlığının korunması ve devamlılığı için vazgeçilmez bir rol üstlenirler. Dolayısıyla sağlık uygulamalarında kaliteli hizmet verebilmek için, hemşire eğitimlerinin ve bunun sonucu olarak da bilgi ve becerilerinin en üst seviyede olması önemli bir gerekliliktir. Enfeksiyon hastalıkları, sağlık hizmetlerinin tüm uzmanlık alanlarında en sık karşılaşılan ve en ciddi sorunları oluşturan hastalıklardır. Bu nedenle klinik mikrobiyoloji ve enfeksiyon hastalıkları, hemşirelerimizin ön lisans, lisans ve mezuniyet sonrası eğitimlerinde, üzerinde durulması gereken temel konuların başında yer almaktadır.

Son yıllarda hastanelerin sunduğu sağlık hizmetinde kalite standardı olarak kabul edilen, sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyon oranı, başta hekim ve hemşireler olmak üzere bütün sağlık çalışanlarının farkındalık ve hassasiyetinin artırılması ile en düşük seviyelere indirilebilir. Bu bağlamda, enfeksiyonlara neden olan patojenlerin, bulaş şekillerinin, patogenezlerinin, tanı ve tedavilerinin ve korunma yollarının iyi bilinmesi gereklidir. Enfeksiyonu olan hastaya yaklaşım, iyi klinik uygulamalar, enfeksiyonların gelişimi ve yayılımının önlenmesi (kişisel koruyucu ekipman kullanımı, el hijyeni, sterilizasyon-antisepsi-dezenfeksiyon kuralları, izolasyon uygulamaları, vb.), klinik-laboratuvar arasındaki ilişkiler (uygun örnek alımı, örneklerin uygun şartlarda laboratuvara gönderilmesi, çıkan sonuçların takibi) ve yardımcı sağlık personeli, hasta ve hasta yakınlarının eğitimi gibi konularda hemşirelere çok büyük sorumluluk düşmektedir. Hemşirelerin bu uygulamalardaki bilgi ve becerisi, mortalite ve morbidite oranlarının düşmesine ve hastanede yatış sürelerinin azalmasına büyük katkılar sağlayacaktır.

Enfeksiyon etkenlerinin en önemli özelliklerinden biri antimikrobiyal ilaçlara direnç geliştirme yetenekleri, diğeri ise salgın oluşturma potansiyelleridir. İnsanlık tarihi boyunca büyük salgınlara neden olan enfeksiyonlar, günümüzdeki tıbbi ve teknolojik gelişmelere rağmen hâlâ önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Bunun en çarpıcı örneği, 2019 yılının sonunda Çin'de ortaya çıkan yeni koronavirüs hastalığının (COVID-19) kısa süre içinde tüm dünyaya yayılarak oluşturduğu pandemidir. 2020 yılına damgasını vuran ve dünya üzerinde benzeri görülmemiş etkilere yol açan bu pandemi, hızla geliştirilen ve kitlesel olarak uygulanmaya başlanan aşılara rağmen, 2021 yılının ilk yarısında etkisini sürdürmektedir. Pandemi dönemine denk gelen bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen uzman hekim ve hemşirelerimize, her zamankinden çok daha büyük bir yük altında verdikleri katkıdan dolayı teşekkürü bir borç biliriz. Ayrıca kitabın hazırlık, dizgi ve baskı aşamalarında gösterdikleri kaliteli, titiz ve özverili çalışmalarından dolayı başta Ali Çelik ve Hüseyin Çağlıkasap olmak üzere tüm Hipokrat Yayınevi çalışanlarına teşekkür ederiz.

Bu kitap ile, hemşirelerimiz ve hemşirelik öğrencilerimiz için meslek yaşamları boyunca, klinik mikrobiyoloji ve enfeksiyon hastalıkları ile ilgili temel bilgiler ve yaklaşımlar konusunda yardımcı olabilecek bir kaynak oluşturulması hedeflenmiştir. Bu kitabın öğrencilerimize, meslektaşlarımıza ve ilgili tüm okuyuculara yararlı olması en büyük dileğimizdir.

Prof. Dr. Ahmet Başustaoğlu

Prof. Dr. Dürdal Us